Bize, Bilime, İnanca, Kaosa Dair ‘’Fraktal’’ Düşünceler
İşte HAYRET’le okuduğum bir kitap.
Bugüne kadar kaos kuramı, karmaşıklık, insan beyni ve zihninin yapısı, zihin kontrolü, bilim-inanç ilişkisi, Evrim kuramı konularında yaptığı konuşmalarla tanıdığımız Sinan Canan, bildiği ile yetinemeyenlere yazılmış mektuplar olarak tanıtıyor kitabını.
Evet mektuplar gibi samimi, sahici, bir fraktal gibi çok yönlü ve süprizli bir kitap.
Her yaştan genç ve hayatboyu öğrenenler için hayata dair yol gösterici ve farklı düşünceleri aktarırken basit ve sade bir anlatımı benimsemiş yazar.
Bazı nazik mevzulara dokunma cüretini göstermiş, kimi zaman mizah, kimi zaman derin bir bakış açısıyla.
Kitap üç bölümden oluşmuş: Bize Dair, Bilime ve İnanca Dair, Kaos Dair. Her bir bölüm de birbirini kapsayıcı nitelikte. Bütüncül bakış açısı ile yazılmış ‘Kimsenin Bilemeyeceği Şeyler’ kitabını okurken en dikkati çeken şey satır aralarında yazarın sorduğu sorular oldu. Soruları okurken başka başka sorularda o zihnimizdeki dehlizden yukarı çıkıyor. İşte o sorulardan bir kaçı:
- Çocuk yetiştirirken ne yapsak? Sıra dışı ve ‘başarılı’ bir kişi mi, gerçek ve sıradan bir insan mı yetiştirmeli?
- Bir düşünsenize, bugün yahut 50 yıl sonra hayata gözlerimizi kapadığımızda, gerçekten bizim olan ne kalacak geriye?
- Tüm evren devinir ve değişirken bazı insanların ‘sabit’ kalmak için uğraşması hayret verici değil mi?
Kitap da yer alan ‘Bilimle Uğraşmak İsteyen Gençlere Minik Hatırlatmalar’ yazısı bence sadece bilimle uğraşmak isteyenler için değil tüm gençler için hayata dair önemli ipuçları içeriyor. 25 madde içerisinde beni en etkileyen ilk üç madde ise şunlar:
- ‘İnsanları okumak’ yeteneğinizi geliştirmeye çalışın çünkü akademik dünyada yaşayacağınız sorunların çok büyük bir çoğunluğu (bazen tamamına yakını) insan kaynaklıdır.
- Eğlenmeyi ve hayret etmeyi unutmayın.
- Mutlu olmayı ve ‘bu dünyaya ne için geldiyseniz onu bulmayı’ unutmayın.
Tuti Kitap tarafından yayımlanan ‘Kimsenin Bilemeyeceği Şeyler’ da yer alan kaos ve onunla yakından ilişkili fraktal geometriye ilişkin bilgiler etrafımıza, kendimize, işimize ve bildiklerimize tekrar ve bambaşka bir gözle bakmamızı sağlıyor adeta. Ve bir de bu bölümü birkaç kez okumak gerekiyor.
Ve son olarak kitapta yer alan ‘’Kenar Etkisi’’ bölümünü eğitimciler tekrar tekrar okumalı ve üzerine düşünmeli. Okullarını, sınıflarını ve öğrenmeyi yeniden tasarlarken. İşte o bölümden bazı alıntılar.
Kenar Etkisi çevre bilim ile ilgili bir terimdir.. Yaşamın ve verimliğin farklı ortamları birbirinden ayıran ‘kenarlarda’ veya ‘sınırlarda’ zenginleştiği ve çeşitlendiği gerçeğini anlatır.
Farklı düşüncelere sahip, farklı geçmişlerden ve inançlarda gelen insanların karşılaşması ve iletişime geçmelerinin nasıl ‘zenginleştirici bir kenar etkisi’ oluşturduğunu biliyoruz. Kenarların verimliliğinin fazla olmasının en önemi şartı, kenarın iki yanı arasında belirgin ‘farklar’ olmasıdır. Yani benzer düşüncelerdeki insanların bir araya gelmesinden güçlü bir kenar etkisi beklemek boşunadır. İstediğiniz kadar fazla sayıda insanı bir araya getiren, aynı sloganları tekrarlamak, sonuçta bağnazlaşma ve düşüncelerde keskinleşmeden başka bir fayda sağlamaz. Aksine farklı düşünce, inanç ve geçmişlerden gelen insanların karşı karşıya gelmeleri, sağlıklı ve doğurgan bir ‘’kenar etkisi’’ için birinci şarttır. İkinci önemli koşul ise ‘iletişim kuralları içinde sağlıklı bir alışverişte bulunabilmektir. Zira iletişimin olmadığı kavga ve mücadele ortamlarında düşünsel bir alışverişten söz etmenin imkanı yoktur. Kenar etkisinden faydalanmanın kültürel altyapını oluşturmak için önce kenar etkisini anlamak zorundayız. Farklı düşünceden korkan, herkesin tek tip zihinlere sahip olmasını isteyen anlayışlarla taban tabana zıt bir yaklaşım olan kenar etkisi, modern dünyada belki de en önemli ‘kurtuluş’ yollarımızdan biridir.
İnsanın şuurunu açan bereketli bir kitap ‘Kimsenin Bilemeyeceği Şeyler’. Hayata, bilime, beyine, kaosa başka bir açıdan bakmak isteyenler bu kitap sizin için.
Bu yazım 16.04.2015’de Eğitimpedia‘ da yayınlanmıştır.
