ABD’li filozof, psikolog William James 1892′de, “Bütün hayatımız iyiliğimiz ve kötülüğümüz için sistematik olarak düzenlenmiş ve bizi karşı konulmaz bir şekilde kaderimize doğru taşıyan bir yığın (fiziksel, duygusal ve düşünsel) alışkanlıktan başka bir şey değildir” demiş. Duke Üniversitesinden bir araştırmacı tarafından 2006 yılında yayınlanan bir bildiride ise, insanların her gün gösterdikleri davranışların yüzde 40’tan fazlasının gerçek anlamda kararlar değil, alışkanlıklar olduğu bulgularına ulaşılmış. Uzun zamandır özellikle beyin ile ilgili güncel araştırmaları okurken ‘’alışkanlıklar/alışkanlıklarımız’’ konusu hep düşündürmüştür beni. O yüzden 2012 yılında Boyner Yayınları tarafından Türkçe’ye çevrilen ve yıllar içerisinde tekrar tekrar okuduğum bir kitabı paylaşmak istedim haftanın kitabı olarak. Alışkanlıkların Gücü, New York Times’in ödüllü iş dünyası muhabiri Charles Dunning’ın yazdığı bir best seller kitap.
Hayatımızı aslında alışkanlıklarımız mı yönetiyor ? Sahip olduğumuz kötü bir alışkanlığımızı bırakmak istiyor ama bir türlü neden bırakamıyoruz? Ya da bırakıyoruz ama bir süre sonra neden tekrar bıraktığımız yere dönüyoruz? gibi pek çok merak uyandıran sorunun yanıtını bulmak mümkün Charles Dunning’in kitabında.
“Alışkanlıklarınızı yok edemezsiniz, sadece değiştirebilirsiniz” savını ortaya koyarak alışkanlıkların nedeni, yeni alışkanlıklar kazanmanın / kazandırmanın yolları, istenmeyen alışkanlıklardan kurtulmak için yapılması gerekenleri okumak hayli keyif verdi.
Alışkanlıkların Gücü kitabı üç bölümden oluşuyor. İlk bölüm bireylerin yaşamlarında alışkanlıkların nasıl doğduğuna odaklanıyor. Bu bölüm kişisel gelişim kitabı tarzında yazılmış Bu bölümde alışkanlık oluşmasının nörolojisi, yeni alışkanlıkların nasıl oluşturulup eskilerinin nasıl değiştirilebileceği ele alınmış. İkinci bölüm bir pazarlama kitabı gibi şirket ve organizasyonların alışkanlıkları ele alınmış. Üçüncü bölümde ise toplumların alışkanlıkları ele alınmış. Birbirinden bağımsız ancak birbirini tamamlayan üç bölüm olmuş. Her bir bölümdeki, insan, kurum hikayeleri ise Malcolm Gladwell kitaplarındaki tadı vermiş.
İşte o hikayelerden bir kaçı:
- Alcoa’nın başına gelen yeni bir CEO’nun kurumun alışkanlıklarını değiştirip gelirleri artırması
- Michael Phelps’in yüzme rutinini mükemmelleştirerek olimpiyatlarda altın madalyalar kazanması
- Starbucks’ın başarısının, çalışanlarının iradeleriyle olan bağlantısı
- İskoçya’da bir hastanenin yaşlı hastalarının, iradelerini geliştiren ufak zihin egzersizleriyle çok daha hızlı biçimde sağlıklarına kavuşması
- Rhode Island Hastanesi’nde bir hastanın ölümü ardından yaşanan doktor-hemşire krizinin çözümlenmesi
Her üç bölümde ortak bir argüman etrafında dönüyor. ‘’Alışanlıkların nasıl işlediğini anlarsak, onları değiştirebiliriz. Bunun nasıl olduğunu anlarsak söz konusu alışkanlıklarımızı (paternleri) istediğimiz şekilde yeniden yapılandırabiliriz. Bir alışkanlığı dönüştürmek her zaman kolay ve çabuk olmaz. Her zaman basit de değildir. Ama mümkündür’’.
Alışkanlıkların Gücü kitabında Charles Duhingg, alışkanlıkların neden var olduğunu ve nasıl değiştirilebileceğini keyifli bir şekilde anlatarak farklı bir bakış açısı ortaya koymuş.
Duhingg, alışkanlıklar döngüsünü üç aşamalı olarak şöyle anlatılıyor; Her alışkanlık üç adımlı bir döngüden ibarettir. Alışkanlık bir işaretle başlar, adeta bir şalter açılır ve beyniniz alışkanlığı otomatik olarak nasıl yerine getireceğini bilir. İşaret gelince kişi belli bir rutini takip eder. Bu rutin fiziksel bir hareket veya zihinsel bir aktivite olabilir. Rutini gerçekleştirdikten sonra da kişi ödüle ulaşır. Bu ödül kişiye tatmin veren, sergilediği davranışı tekrar tekrar yapmasına sebep olan sonuçtur. Zaman içerisinde işaret ve ödül iç içe geçer. İşaret oluşunca kişi ödülü almak için büyük bir istek duyar.
Charles Duhigg araştırmaları sonucunda kitabında, araştırmalarım neticesinde dört kurala sahip bir kılavuz belirlemiş: Bunlar:
1. Alışkanlığınızı tanımlayın: Buna kısaca değiştirmek istediğiniz davranış da diyebiliriz. Rutininizi tanımak gerekiyor öncelikle.
2. Ödülleri deneyin: Alışkanlığınızı değiştirmek istiyorsanız, kendinize ödüller verin.
3. Bir işarete ihtiyacınız var: Alışkanlıklarınızı tetikleyen işaretleri tespit edin.
4. Plan yapın: Bu ise son aşama. Artık alışkanlığınızın yerine yenisini koyabilirsiniz. Planınızı yapın, zorlanabilirsiniz de, ama plana uymaya çalışın.
Özel ve iş hayatımızda alışkanlıklarımızın ardında nelerin yattığının ve nasıl değiştirilebileceğinin anlarsak hayatımızı dönüştürebiliriz. Ne dersiniz? Denemeye değer değil mi? Zira hayatta neye odaklanırsak ondan sonuç alırız.
Alışkanlıklarını değiştirip iş ve özel hayatını dönüştürmek isteyenler bu kitap sizin için.
Bu yazım 28.04.2017 tarihinde Eğitimpedia‘ da yayınlanmıştır.
