Mikroskop insan önemini gösterdi, teleskop ise önemsizliğini… Manly P.Hall ‘in sözlüyle başlayan kitabı merakla okudum. 30 trilyon hücreden oluşan bir canlı olarak sadece bağırsaklarımda yaklaşık 40 trilyon mikroorganizma yaşadığını bilmek ise hayli şaşırttı.
Sinir bilim alanında çalışan Dr. Serkan Karaismailoğlu’nun çok ilgi çeken ilk kitabı Kadın Beyni Erkek Beyninden 2 yıl sonra Elma Yayınevinden yayınlanan bu kitabı adeta bir hikaye kitabı gibi geldi bana. Dolayısıyla hızlı bir şekilde okuyabildim. Kitap içerisindeki çizimleri ise hayli sevimli buldum. Dr. Serkan Karaismailoğlu, bizleri sinir bilim camiasının yakın zamanda tanıştığı ‘’mikrobiyota’’ ile tanıştırıyor. ‘’Mikrobiyata’’ üzerine farkındalık yaratmak ve düşündürmek amacıyla yazılmış kitabın içeriğinde pek çok güncel araştırmaya da yer vermiş. Özellikle zamane gençlerinin okumasını tavsiye ederim.
Kitabın sonuna dair ise yazar spoiler’ı çoktan vermiş; Ne yersen, osun…
Bağırsaklara ikinci beyin denilmesi uzunca zamandır gündemde. Bu konuya dair pek çok da kitap var. Bağırsak ve beyin arasında doğrudan etkileşim halinde olan hem sinirsel hem de hormonal birçok etkileşim yolu bulunmaktadır. Bundan yola çıkarak yazar diyor ki madem bağırsakta olanlar bu kadar önemli, o zaman bağırdakta yaşayanlar da bizim için bir anda çok önemli hale gelmektedir.
Ağzın içinden başlayıp bağırsakta son bulan bir yolculuk hikayesini okurken pek çok not aldım, cümlelerin altını çizdim. Kendime ödevler verdim, özellikle beslenme düzenimle ilgili olarak. Eminim ki diğer okuyucularda kitapta yer alan bilgilerden yararlanacaktır.
Kitaptan aldığım notlardan bir kaçı şunlar:
‘’Bağırsak ve beyin arasında doğrudan etkileşim halinde olan hem sinirsel hem de hormonal bir çok etkileşim yolu bulunmaktadır. Yani, bağırsakta olan bir şey beyni doğrudan etkileyecek demektir. Madem bağırsakta olanlar bu kadar önemli, o zaman bağırsakta yaşayanlar da bizim için bir anda çok önemli hale gelmektedir’’.
‘’Bağırsaklarımızda yaşayan bu minik canlılar, ödül merkezinizde doğrudan etkili olan kimyasalları salgılayabilmektedir. Ayrıca arzularınızı ve yemek yeme davranışlarınızı çok rahat etki altına alabilmektedir. Diyelim ki onların hoşuna gitmeyen bir diyet yapmaya başladınız. Hemen vagus aracılığıyla beyninize sinyaller göndererek bırakmaya çalıştığınız yemekleri size yeniden yedirtirler. Özetle, bağırsağınız birçok noktada beyniniz üzerinde oldukça kuvvetli bir kontrole sahiptir. Çünkü yukarıda da defalarca özetlediğimiz gibi beyne doğrudan bağlanan özel yollara sahiptir. Bağırsaktan gelen uyarılar OSS ile beraber çalıştığından, daha çok limbik sistemi etkileyen iletişimler söz konusudur. Yani bağırsaklarınız, beyniniz için oldukça derin olan yapılar ile ilişki içerisindedirler. Zaten bu yüzden bağırsakların beyin üzerine etkisi çok büyüktür. Çünkü limbik sistem demek, duygularınız demektir. Sizi duygusal anlamda etkileyebilen insanların üzerinizde nasıl kuvvetli etkileri olduğunu hatırlayın lütfen. Bağırsaklarınız, dolayısıyla da burada yaşayan bu minik canlılar, sizinle limbik sistem aracılığıyla iletişim kurduklarından, onlara duygusal anlamda bağlıyız. Mesele bu kadar basit aslında’’.
‘’Yeterince sabredip mikrobiyatanızı şekillendirdiğinizde, zaten güzel görünümlü bir beden ve sağlıklı bir kalp damar sistemine sahip olacaksınız. Burada olması gerekenin tersinden gittiğiniz zaman, yani sadece kalori hesapları yaptığınızda ya da zayıflamayı hedeflediğinizde, belki kısa süreli başarılara ulaşabilirsiniz ama bu durum çok büyük ihtimalle uzun vadede size yenilgi olarak dönecektir. Çünkü mikrobiyotanızı değiştirmeden, mikrobiyotanızın koyduğu kuralları değiştiremezsiniz’’.
‘’Kim olduğunuz’’, ‘’nelerden hoşlandığınız’’ ve ‘’Nasıl hissettiğiniz’’ gibi, sizin için çok önemli olan meseleler, mikrobiyatanız ile doğrudan ilgilidir.
‘’ Zira ne kadar çeşitli bir mikrobiyotaya sahip olursanız, sizin ve beyninizin sağlığı açısından o kadar iyi bir ortam söz konusu olacaktır’’.
Hayatıyla ilgili verdiği kararlara bir de ‘’mikrobiyota’’ açısından bakmak isteyenler bu kitap sizin için…
Unutmayın, bir mikrobiyata değişir tüm vücut dönüşür.
Bu yazım 15.09.2017 tarihinde Eğitimpedia‘ da yayınlanmıştır.
