‘’Ebeveynler genellikle çocuklarının bedenleri konusunda uzmandır. 98.6 F derecenin üzerindeki bir beden ısısının ateş olduğunu, bir yarayı mikrop kapmaması için nasıl temizleyeceklerini ve çocuklarını yatmadan önce ne tür yiyeceklerin sinir küpü halinegetirdiğini bilirler. Ama en özenli ve en eğitimli ebeveynler bile çocuklarının beyinleriyle ilgili temel bilgilerden yoksundur. Ne kadar şaşırtıcı, değil mi? Özellikle de, bir çocuğun hayatının karar verme, öz farkındalık, okul, insan ilişkileri gibi ebeveynlerinin önem verdiği her anında beynin oynadığı önemli rol göz önüne alındığında… Gerçekten de beynimiz bizim kim olduğumuza ve ne yaptığımıza önemli ölçüde şekil vermektedir. Ve beynin kendisi de biz ebeveynlerin sunduğu deneyimlerle şekil bulduğuna göre, bu deneyimlerin çocuğumuzun beyninde yapabileceği değişikliklerin bilincinde olursak, onun daha güçlü ve dirençli bir beyin geliştirilmesine yardımcı olabiliriz. İşte bu nedenden dolayı sizi ‘’Bütün-beyin’’ denen bir perspektifle tanıştırmak istiyoruz. Amacımız size beyin hakkında bazı temel kavramları anlatmak ve edindiğiniz bu yeni bilgileri çocuklarınızı daha kolaylık ve daha anlamlı bir şekilde yetiştirmenize yardımcı olacak şekilde uygulamanızı sağlamaktır. Bütün-beyinli bir çocuk yetiştirmenin, ebeveynlikle birlikte gelen tüm hayal kırıklıklarını gidereceğini söylüyor değiliz. Ama beynin işleyişiyle birkaç basit ve kolay anlaşılır temel ilkeyi tanıyarak, çocuğunuzu daha iyi anlayabilecek, güç durumlara daha etkili çareler bulabilecek ve onun sosyal, duygusal ve zihinsel sağlığı için sağlam temeller oluşturabileceksiniz. Bir ebeveyn olarak ne yaptığınız önemlidir, o nedenle size çocuğunuzla onun beynini şekillendirmenizi sağlayacak güçlü ilişkiler kurabilmenize ve ona sağlıklı ve mutlu bir hayat kurması için gerekli olan temel ilkeleri öğretmenize yardımcı olacak kolay anlaşılır ve bilimsel temeli olan bazı fikirler vereceğiz’’.
Yukarıdaki satırlar UCLA Tıp Fakültesinden psikiyatri profesörü Daniel J.Siegel ve Psikoterapist Tina Payne Bryson’un yazdığı Bütün-Beyinli Çocuk kitabından. Koridar Yayıncılıktan çıkan Bütün-Beyinli Çocuk kitabı, yeni doğanlardan başlayıp on iki yaşına kadarki çocuklara ve ağırlıklı olarak yeni yürüyenlere, okula gitme yaşı gelmiş olanlara ve ergenlik öncesi yıllarını yaşayan çocuklara odaklanıyor.
Kitabı okuduğunuzda, beynin işleyişiyle ilgili temel ilkeleri tanıyacak, çocukları daha iyi anlayabilecek, güç durumlara daha etkili çareler bulabilecek ve onların özellikle sosyal, duygusal ve zihinsel sağlığı için neler yapabileceğinizin farkına varabileceksiniz.
Bütün-Beyinli Çocuk kitabı 6 bölümden oluşuyor. Birinci bölümde, beyin olgusunu akılda tutarak nasıl ebeveynlik edebileceğiniz anlatılıyor ve Bütün-Beyin yaklaşımının can damarını oluşturan ve basit olmasına rağmen güçlü bir kavram olan entegrasyondan söz ediliyor. Bölüm 2’de mantıksal ve duygusal kimlikleriyle bağ kurabilmesi için bir çocuğun sol ve sağ beyninin birlikte çalışmasına nasıl yardımcı olabileceğinize odaklanılıyor. Bölüm 3’de sezgisel ‘’ alt kattaki’’ beynin, karar vermekten, kişisel iç görüden, empatiden ve ahlaktan sorumlu ve daha düşünceli olan ‘’üst kattaki’’ beyinle bütünleşmesinin önemini vurgulanıyor. Bölüm4’de, anlayışlı davranma yoluyla çocuğunuzun geçmişten gelen bazı acılarla baş etmesine ve onun bu acıları hoşgörüyle, bilinçli bir şekilde ve isteyerek ele almasına nasıl yardımcı olabileceğiniz anlatılıyor. Bölüm 5’te çocuklarınıza kendi ruh halleri hakkında durup düşünme yeteneğine sahip olmayı nasıl öğreteceği gösteriliyor. Bölüm 6’da ise kimliklerini kaybetmeden başkalarıyla bağ kurmanın verdiği mutluluğu ve tatmin duygusunu çocuklarınıza nasıl öğretebileceğiniz anlatılıyor.
Kitaptaki bölümlerin neredeyse yarısında, bahsi geçen bilimsel kavramları uygulayabilmeniz için bazı patrik öneriler ve örnekler verilen ‘’Neler yapabilirsiniz?’’ bölümleri bulunmak. Kitapta yer alan ve faydalı olabileceğini düşündüğüm bir başka araçta, kitaptaki fikirleri çocuğunuzun yaşına göre nasıl uygulayabileceğinizi gösteren, kitabın sonundaki ‘’ Yaşlara ve Aşamalara Göre Uygulanabilecek Stratejiler’’ grafiği. Kitaptaki her bir bölüm, çocuk gelişiminin belirli yaş ve aşamalarına hitap eden pek çok öneri içermekte ve bu fikirler hemen uygulamaya geçirilebilecek şekilde tasarlanmış. Kitapta yer alan illüstrasyonlar ise hayli ilgi çekiciydi.
Çocuğunuzun Gelişmekte Olan Beynini Güçlendirmek İçin Devrim Niteliğinde 12 Strateji ise sırasıyla şunlar:
Strateji 1: Çocuğunuzla bağ kurun ve onu yeniden yönlendirin: Duygu dalgaları üzerinde sörf yapmak
Strateji 2: Sorunu halletmek için sıkıntının adını koyun: Güçlü duyguları yatıştırmak için hikaye anlatmak
Strateji 3: Hangisini devreye sokmalı veya sokmamalı: Beynin üst katına (üst beyne) hitap etmek
Strateji 4: Onu kullanın veya kaybedin: Beynin üst katını (üst beyni) çalıştırmak
Strateji 5: Hareket ettirin veya kaybedin: Aklı kaçırmamak için bedeni hareket ettirmek
Strateji 6: Çocuğunuza aklın uzaktan kumandasını kullandırın: Anıları yeniden canlandırmak
Strateji 7: Çocuğunuza hatırlatmayı hatırlayın: Yeniden hatırlamayı ailenizin günlük hayatının bir parçası yapmak
Strateji 8: Duygu bulutlarının geçip gitmesine izin verin: Çocuklarınıza duyguların gelip geçici olduğunu öğretmek
Strateji 9: ELEME (SIFT): İçimizde neler olup bittiğine dikkat etmek
Strateji 10: Çocuğunuzun akıl gözünü çalıştırın: Ana istasyona geri dönmek
Strateji 11: Aile içi eğlence faktörünü geliştirin: Birbirinizden keyif almanın önemini vurgulamak
Strateji 12: Çatışmaları bağ kurmak için kullanın: Çocuğunuza “biz” sözcüğünü hatırda tutarak tartışmayı öğretmek
Bir anne-baba, büyükanne-büyükbaba, öğretmen, terapist ve ya bir çocuğun yetiştirilmesinde sorumlu bir kişiyseniz, bu kitap sizin için…
Bu yazım 29.10.2018 tarihinde Eğitimpedia‘ da yayınlanmıştır.
Bu kitabı, insanların okumasını sağlayan ve de Hayvan Ambulansı ve Tedavisi sistemini finanse edebilecek Kitap Koala ‘dan temin edebilirsiniz.
