Bağımlılık yapıcı teknolojinin yükselişi ve bizim ona esir edilişimizin hikayesini merak ediyorsanız, ilk adım Karşı Konulmaz kitabını edinmek ve okumak olmalı. Mesleğiniz ne olursa olsun hemen herkesin ilgisini çekecek, ekran bağımlılığından muzdarip olanlar için bir kitap yazmış Adam Alter. Öyle ki, kitabın her satırında, insan kendini değerlendirmekten alıkoyamıyor. Neye, ne kadar bağımlığım var acaba diye?
Prof. Dr. Selçuk Şirin’in yazılarında paylaştığında haberdar olmuştum Karşı Konulmaz kitabından. Paloma Yayınevi’ ne kendi adıma teşekkür ederim, Deniz İrengün’ün akıcı çevirisiyle güncel ve çok beğenilen kitabı çok kısa zamanda yayınladığı için.
Karşı Konulmaz kitabında, davranışsal bağımlılığın biyolojisi, bileşenleri, geleceği ve çözümlerine dair hem bir bakış açısı ortaya koyuyor, hayatın ta içinden örneklerle, güncel araştırma sonuçlarıyla ve sade, akılcı ve uygulanabilir öneriler sunuyor.
Kitabın arka kapağında yer alan yazı kitabın özünü çok iyi özetliyor.
‘’Davranışsal bağımlılık çağına hoş geldiniz. E-postalarımız, Instagram’da aldığımız beğenilir ve facebook paylaşımları konusunda saplantılıyız; dizilerin birkaç bölümünü arka arkaya izliyoruz; üst üste Youtube videoları seyrediyoruz; çalışma saatlerimiz her yıl uzuyor; her gün ortalama üç saatimizi akıllı telefonlarımızla bir şeyler yaparak geçiriyoruz. Yarımız telefonun kırılmasındansa bir kemiğinin kırılmasını yeğler durumda ve Milenyumum çocukları ekran önünde o kadar çok vakit geçiriyorlar ki gerçek, canlı insanlarla etkileşim kurmakta zorlanırlar.
New York Üniversitesi’nde psikoloji ve pazarlama alanlarında eğitim veren Adam Alter, devrim yaratan bu kitabında davranışsal bağımlılığın yükselişini inceliyor ve günümüzün ürünlerinin büyük bir kısmının neden karşı konulmaz olduğunu açıklıyor. Bu mucizevi ürünler dünyanın her yerine dağılmış insanlar arasındaki kilometrelerce mesafeyi yok etmelerine rağmen, olağanüstü ve kimi zaman zararlı cazibeleri kazayla oluşmuyor. Bu ürünleri tasarlayan şirketler, neredeyse karşı konulmaz hale gelene kadar onar üzerinde ince ayarlamalar yapıyorlar.
Alter, Karşı Konulmaz’da bağımlılık yapıcı ürünlerden birbirimizle iletişim kurma biçimlerimizi iyileştirmek, paramızı harcamak ve biriktirmek ve iş ile oyun arasına sınır çizebilmek için nasıl faydalanabileceğimizi ve bizim esenliğimiz ile çocuklarımızın sağlığı ve mutluluğu üzerinde zararlı etkilerini nasıl en aza indirebileceğimizi açıklıyor’’.
Uykuya dalmadan önce baktığınız son şey bir ekran ise, son bir saat içinde telefonunuza hatırlayamadığınız sayıda bakmışsanız, gelen her mesajda dikkatiniz dağılıyorsa davranışsal bağımlılık sizi de ele geçirmiş olabilir.
Peki çözüm ne? Adam Alter diyor ki, ‘’Teknolojiden vazgeçemeyiz, vazgeçmemeliyiz de. Bazı teknolojik gelişmeler davranışsal bağımlılıkları ateşliyor ama aynı zamanda mucizeler ve hayatımızı zenginleştiriyorlar. Üstelik doğru tekniklerle bağımlılık yapıcı olmayabilirler. Vazgeçilmez olduğu halde bağımlılık yapmayan bir ürün ya da deneyim de yaratabilirler. ….. Çocuklar ekranlarla birden değil, yavaş yavaş ve deneyimli olarak tanıştırılabilir. Bağımlılık yapıcı deneyimlere yaklaşımımız büyük ölçüde kültüreldir ve eğer kültürümüz işsiz, oyunsuz, ekransız durma sürelerine yer verirse bizim ve çocuklarımızın davranışsal bağımlılığın çekimine direnmemiz daha kolay olur. Onun yerine, birbirimizle bir takım cihazlar aracılığıyla değil doğrudan iletişim kurarız ve bu sosyal bağların ışığı bizi herhangi bir ekran ışığının yapabileceğinden çok daha fazla mutlu eder ve zenginleştirir’’.
Adam Alter, Karşı Konulmaz’da bağımlılık yapıcı ürünlerden birbirimizle iletişim kurma biçimlerimizi iyileştirmek, paramızı harcamak ve biriktirmek ve iş ile oyun arasına sınır çizebilmek için nasıl faydalanabileceğimizi ve bizim esenliğimiz ile çocuklarımızın sağlığı ve mutluluğu üzerindeki zararlı etkilerini nasıl en aza indirebileceğimizi açıklıyor.
Peki siz, bugünden başlayarak ekran ışığı dışında sizi mutlu edecek ve zenginleştirecek neyi farklı yaparsınız?
Karşı Konulmaz kitabını okuduktan sonra, Adam Alter’in ‘’Ekranlar Neden Mutsuz Eder?’’ başlıklı TED konuşmasını da izlemenizi öneririm.
Davranış bağımlılığının yarattığı etkilerin şuuruna varan ve bunu yönetmek isteyenler, bu kitap sizin için…
Bu yazım 20.03.2018 tarihinde Eğitimpedia‘ da yayınlanmıştır.
